Την εποχή που διάφοροι μεγαλοσχήμονες πελαγοδρομούν αγνοώντας το... παγόβουνο που πλησιάζει, ο Δημήτρης Κουρέτας δεν ενοχλείται καθόλου από το να "λερώσει" το προφίλ του πανεπιστημιακού και να μιλήσει για απλά, κατανοητά, μα τόσα απαραίτητα πράγματα... ... ό,τι φτιάχνεται με σκληρό...

Πνεύμα απελεύθερο από τους καταναγκασμούς και την ευνουχιστική ροπή του "δόγματος", έβαλε στη θέση του μία ευρύστερνη παράδοση. Η ίδια η ελληνική γλώσσα ως απόθεμα λόγου, εγκαθιστά στη συνείδησή του μία νέα συνθήκη ανάλυσης και σκέψης (το Συναμφότερον) και επιβάλλει στη σκέψη του...

Όλοι μας μεγαλώσαμε με την Πηνελόπη Δέλτα του "Μάγκα" και του "Τρελαντώνη", του "Βουλγαροκτόνου" και των "Μυστικών του Βάλτου". Πολλές από τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις μας για τα ιστορικά γεγονότα του περασμένου αιώνα έχουν αφετηρία τα βιβλία της Π.Σ. Δέλτα. Η δημοσίευση του αρχείου...

Από τα λίγα δείγματα στην ελληνική γλώσσα τα "Ζακυνθινά" του Διονυσίου Ρώμα, που, βασισμένα σ' ένα "εφήμερο" είδος, την επιφυλλίδα, καταφέρνουν να αναδείξουν την ιστορία και την ατμόσφαιρα μιας πόλης. Λόγιος, συγγραφέας, πολιτικός και βαθύς γνώστης της μουσικής, ο Ρώμας ανασυνθέτει...

Η Πηνελόπη Δέλτα εκδίδει τη "Ζωή του Χριστού" το 1925, όταν είναι ήδη πενήντα ενός ετών. Πρόκειται για ένα έργο με διαφορετική θεματική από όσα έχει ήδη γράψει αλλά και όσα θα το ακολουθήσουν. Είναι προφανές ότι η χριστιανική θρησκεία, η οποία της επιβλήθηκε στα παιδικά της χρόνια -ως...

"Φαίνεται", γράφει η Ελένη Λαδιά, "πως υπάρχει μια αστρική τροχιά όπου είναι γραμμένοι οι διαφορετικοί δρόμοι και σκοποί μας". Όταν πολλές τροχιές συγκλίνουν, δημιουργείται μια κοινότητα αναγνωστών που αναζητούν νόημα. Κι αυτό το νόημα λίγοι συγγραφείς είναι σε θέση να το προσφέρουν....

Απαντώντας σε ερώτηση για το τι του έκανε περισσότερο εντύπωση έξω από την περιοχή της αισθητικής, ο Γιώργος Θεοτοκάς αναφέρει: "Η Δημοκρατία. Δεν εννοώ μονάχα την εξωτερική μορφή του πολιτεύματος. Εννοώ κάτι πολύ βαθύτερο, που διαποτίζει τη ζωή ως τις ρίζες της, που διαπλάθει τους...

Τελικά, είτε ως επιλογή είτε ως επιβεβλημένη κατάσταση, ο μονήρης βίος δεν είναι παρά μια διηνεκής άσκηση ελευθερίας. Και φυσικά μόνο αν είναι, ή επειδή ακριβώς είναι, κάποιος ποιητής, αποφασίζει να διασχίσει αυτή την έρημο. Φτιαγμένος δηλαδή από ευγενές ανθεκτικό μέταλλο. Πρόκειται...

Δέν ὑπῆρξα ποτέ ἐφευρέτης καί οὔτε σκοπεύω νά γίνω. Ὅταν ὑπάρχει μιά σύμβαση εἴτε την σπᾶς, εἴτε ξαναγυρίζεις στήν πρωταρχική μορφή, τότε πού δέν ἦταν σύμβαση. Καί κάτω ἀπ’ αὐτή τήν ἀντίληψη μ’ ενδιαφέρει περισσότερο ὁ Παπαδιαμάντης ἀπ’ τον Γκριγιέ ἤ τόν Γιατρομανωλάκη. Δέν...

Στα εικοσιδύο κείμενα της συλλογής "Από τον εαυτό μας στους άλλους", ο Τάσος Αθανασιάδης επιχειρεί ανιχνεύσεις στο χώρο της ψυχής και σε φαινόμενα της κοινωνίας. Κάνει συσχετισμούς σε έργα της Λογοτεχνίας, όπου οι δημιουργοί τους νομοθέτησαν, και εκτιμήσεις γενικά της συμπεριφοράς...

Τρεις μανίες. Τρία νυχτερινά. Τρεις δαιμονοληψίες. Και οι τρεις μελέτες που συγκεντρώσαμε σε αυτόν τον τόμο αναφέρονται σε ακραίες περιπτώσεις, όπου, μέσα στη βία ή την αδράνεια, το άτομο υφίσταται το νόμο μιας ανώτερης δύναμης: ο Αίας που σφάζει τα ζωντανά, ο δαιμονισμένος της χώρας των Γερασηνών που κραυγάζει ανάμεσα στους βράχους και στα μνήματα, η κοιμωμένη που έχει παραδοθεί στον τρόμο. Τρεις τυραννικές δυνάμεις: η Αθηνά, ο δαίμονας Λεγεών, ο πνιγαλίων. [...]

Το κείμενο που ακολουθεί το έγραψε ο Προυστ (1871-1922) για να προλογίσει ένα βιβλίο του Άγγλου αισθητικού John Ruskin (1819-1900), "Το σουσάμι και οι κρίνοι", που είχε μεταφράσει με τη βοήθεια της Μαρίας Nordlinger, γιατί τα αγγλικά του δεν ήταν και τόσο σίγουρα. Η μετάφρασή του κυκλοφόρησε το 1906, αλλά ο...

"Μπροστά από τον κόσμο έπεφτε ένας μαγικός πέπλος, υφασμένος από θρύλους. Ο Θερβάντες έστειλε ταξίδι τον Δον Κιχότη, και έσκισε τον πέπλο. Ο κόσμος ξανοίχτηκε μπροστά στον περιπλανώμενο ιππότη σ' όλη την κωμική γύμνια της πρόζας του." Σκίζοντας "τον πέπλο της προερμηνείας", με τα...

Ο Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (1601-1658), ο αποκαλούμενος Νίτσε της Ισπανίας, δεν έχει πάψει να απασχολεί την επικαιρότητα. Μοναχός του τάγματος των Ιησουϊτών, εμπνευσμένος ιεροκήρυκας, πολεμιστής, είναι ο συγγραφέας του "El Criticon", του ογκωδέστερου συμβολικού μυθιστορήματος στην ιστορία της...

Όλοι οι σοβαροί συγγραφείς αναζητούν διαρκώς τις σκουληκότρυπες που θα τους συνδέσουν με άλλα πεδία, άλλους κόσμους. Περιστασιακά συλλέγω παλιά βιβλία. Ζω σ' ένα παλιό σπίτι. Γνωρίζω υπερβολικά καλά την κυριολεκτική σκουληκότρυπα. Οπότε διάλεξα τον τίτλο αυτό. Τον προτιμούσα,...

Ο Αυστριακός συγγραφέας Τόμας Μπέρνχαρντ (1931-1989) ανήκει στα τρομερά παιδιά της γερμανόφωνης μεταπολεμικής λογοτεχνίας. Ένας ιδιόρρυθμος αναχωρητής με φυγόκεντρη ψυχή και άρρωστο σώμα - έπασχε από χρόνιο πνευμονικό νόσημα. Ό,τι περισσότερο απεχθανόταν ήταν ο αυστριακός...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει εκατό μικρά δοκίμια για το πνεύμα των καιρών μας, διαρθρωμένα σε τρεις ενότητες που καλύπτουν θεματολογία από την ιστορική, την πνευματική και την ελληνική ζωή. Η επιλογή των κειμένων, από δημοσιεύσεις σε αθηναϊκή εφημερίδα, έγινε κατά την κρίση του...

Η επιλογή των δέκα χαρακτηριστικών αυτών δοκιμίων της Βιρτζίνια Γουλφ, από τα πολλά που είχε δημοσιεύσει σε εφημερίδες και περιοδικά για να συγκεντρωθούν αργότερα σε συλλογές, έγινε με κριτήριο τη θεματική τους, έτσι ώστε να καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων της συγγραφής που...

Η ουσία της βλακείας δεν άλλαξε από τον καιρό του Μούζιλ, αλλά αυξήθηκε δραματικά η διασπορά της. [...] Το ανησυχητικό δεν είναι ότι εξακολουθούμε να πιστεύουμε σε βλακείες. Το ανησυχητικό είναι ότι μπορούμε και να τις επιβάλλουμε. Να ανεβάσουμε τους βλάκες στην εξουσία. [...] Τα social media...

"Χαμογελάστε, παρακαλώ!" συνιστούσε ο παλιός φωτογράφος με τα μαύρα επιμανίκια σε οικογένειες, φαντάρους, νιόπαντρους και τυχάρπαστους μορφονιούς που ήθελαν να δουν τη φάτσα τους απέναντι, τυπωμένη στο χαρτί. Το γέλιο είναι τζάμπα, δεν στοιχίζει τίποτα, όταν μάλιστα παραμένει άφωνο,...

Στο βιβλίο αυτό περιλαµβάνονται είκοσι οκτώ από τα πάνω από εκατόν τριάντα δοκίµια που έγραψε ο Τζορτζ Στάινερ για το περιοδικό The New Yorker. Η λάµψη του πνεύµατος του Στάινερ σε όλο της το φάσµα: ο παγανισµός, η ολλανδική Αναγέννηση, τα παιδικά παιχνίδια, η Βρετανία εν καιρώ πολέµου και ο...

Το βιβλίο αυτό συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη. Ερευνά και καταγράφει τις μικρές ιστορίες από τη γέννησή τους, τα αίτια και τους παράγοντες που διαμόρφωσαν το είδος αυτό της παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και την εξέλιξή του στον εκδοτικό χώρο. Σχολιάζεται ο εννοιολογικός...

"Τον πίνακα αυτό τον είδαν δώδεκα γενεές ανθρώπων, ένα πέμπτο του ανθρώπινου είδους πού πέρασε από τη γη, από την αρχή των ιστορικών χρόνων ως τις μέρες μας. Τον κοίταξαν γριές ζητιάνες, αυτοκράτορες της Ευρώπης και φοιτητές, υπερατλαντικοί εκατομμυριούχοι, πάπες και Ρώσοι πρίγκιπες,...

Ευρύτατα γνωστός στο παγκόσμιο κοινό από τα μεγάλα του έργα ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι έχει και μία άλλη, λιγότερο γνωστή, πλευρά, εκείνη του επιφυλλιδογράφου και του σχολιαστή της σύγχρονης με αυτόν περιρρέουσας πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής...

Το βιβλίο του Γιάννη Ταχόπουλου αποτελεί την πρώτη εμπεριστατωμένη κριτική των απόψεων που, με αφετηρία το βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ, "Θεσσαλονίκη: πόλη των φαντασμάτων", έχουν κυριαρχήσει την τελευταία περίοδο στην ακαδημαϊκή και πνευματική σκηνή σχετικά με τη Θεσσαλονίκη. ...

Η σχόλη ως υπέρτατη ευτυχία, σύμφωνα με τον Σοπενάουερ, (πρέπει να) αποδεσμεύεται από τα όρια της πράξης και της παράλειψης. Όμως, κάτι τέτοι "είναι ακόμα εφικτό στον κόσμο των E-mail, των iPhones και του BlackBerry, του συστήματος ηλεκτρονικού βομβαρδισμού;" αναρωτήθηκε πρόσφατα ο Spiegel, αφιερώνοντας εξώφυλλο και κύριο θέμα στην "τέχνη της σχόλης στην ψηφιακή εποχή". (Κώστας Καλφόπουλος)

Με τον παλαμικό τίτλο "Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου", το βιβλίο παρακολουθεί και καταγράφει την προσωπική αλλά κυρίως τη λογοτεχνική πορεία του συγγραφέα του. Στο βάθος των γεγονότων ακούγεται ο απόηχος σημαντικών στιγμών, κοινωνικών και πολιτικών, που σημάδεψαν την Ελλάδα κατά το...

Το δοκιμιακό έργο του Όργουελ -κατά πολλούς εξίσου ενδιαφέρον όσο και το λογοτεχνικό- περιλαμβάνει κείμενα πολιτικής, κοινωνικής και λογοτεχνικής κριτικής, απόψεις για τη γλώσσα και την κουλτούρα, πορτρέτα λογοτεχνικών και άλλων προσωπικοτήτων. Στα κείμενα αυτής της έκδοσης,...