Η ιστορία των θεσμών διοικήσεως και ζωής της Ορθοδόξου Εκκλησίας γενικώτερα και των επί μέρους τοπικών Εκκλησιών ειδικώτερα συνιστά ένα πολύ φλέγοντα και επίκαιρο πάντοτε κλάδο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Γιατί αναφέρεται σ' ένα πολύ νευραλγικό τομέα της ζωής της Εκκλησίας, από τον οποίο εξαρτάται κατά μέγα μέρος η επί γης εκπλήρωση της αποστολής της, δηλ. της σωτηρίας και θεώσεως του ανθρωπίνου γένους.Η ακριβής γνώση και ανάλυση των σωστών ή μη δομών και θεσμών διοικήσεως διαχρονικά και ως σήμερα του καθόλου εκκλησιαστικού οργανισμού, αναμφίβολα, συνεπικουρεί αποτελεσματικά στην προσέγγιση των καλλιτέρων πάντοτε επιλογών για την ζωή της Εκκλησίας. Ιδιαίτερα διαφωτίζονται καλοπροαίρετα τόσο η εκκλησιαστική ηγεσία όσο και η πολιτική ηγεσία στο σημείο αναφοράς των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας με κοινό στόχο τα καθημερινά διοικητικά, πνευματικά, ποιμαντικά, κοινωνικά κλπ. προβλήματα της Εκκλησίας. Γιατί οι σχέσεις αυτές αφορούν σε μία κοινωνία ανθρώπων απόλυτα σχεδόν ομοιογενή θρησκευτικά, όπως είναι η βαθειά θρησκευόμενη κοινωνία του Γένους μας, στην ελληνική επικράτεια και στην διασπορά.Το πρόβλημά μας εκδιπλώνεται αρχικά μέσα από την ιστορική ανάλυση των θεσμών διοικήσεως και ζωής της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό τον τίτλο "Συνοπτική ιστορική εξέλιξη των δεσμών διοικήσεως και ζωής της Εκκλησίας της Ελλάδος από το 50 μέχρι το 1917 μ.Χ.". Στην συνέχεια, στο δεύτερο μέρος, αναλύονται λεπτομερειακά οι διοικητικές εκκλησιαστικές εξελίξεις στην ελληνική επικράτεια κατά τον παρόντα αιώνα μέχρι σήμερα. Το πολύ κρίσιμο αυτό κεφάλαιο φέρει τον τίτλο "Η διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδος στην περίοδο 1917 έως σήμερα". Η τρίτη ενότητα πραγματεύεται συνοπτικά μερικές βασικές εκδηλώσεις της ζωής της Εκκλησίας της Ελλάδος, κάτω από συγκεκριμένους διοικητικούς θεσμούς. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι ενδεικτικές, γιατί, όπως είναι γνωστό στους ειδικώτερους ερευνητές, η συνολική ζωή της Εκκλησίας, η φανερή και η αφανής, η ορατή και η αόρατη, είναι απερίγραπτο και ακατάληπτο μυ