Στερνοπαίδι εὔπορης οἰκογένειας τοῦ ἀλύτρωτου Ἑλληνισμοῦ, ὁ Νῖκος Γαβριὴλ Πεντζίκης πρωτοπῆγε σχολεῖο στὴν ἕκτη τάξη τοῦ δημοτικοῦ, ἔχοντας μέχρι τότε διδαχθεῖ κατ᾽ οἶκον μὲ οἰκοδιδασκάλους. Σὲ ὄψιμο ἐργοβιογραφικό του σημείωμα, ὁ ΝΓΠ γράφει: «οἱ οἰκοδιδάσκαλοί μου μοῦ ἐμφύτευσαν τὴν ἀγάπη στὴ γεωγραφία καὶ τὸ δημοτικὸ τραγούδι», καὶ στὴν Ἀρχιτεκτονικὴ τῆς σκόρπιας ζωῆς, ἀναφέρεται πιὸ συγκεκριμένα: «Ἦταν ὁ δάσκαλος αὐτὸς δημοτικιστὴς ἀπὸ τότε ἀκόμα, καὶ ἐκτὸς ποὺ μοῦ ᾽πε καὶ πῆρα γιὰ ἀναγνωστικὸ Τὰ ψηλὰ βουνά, διαρκῶς μοῦ μιλοῦσε γιὰ τὰ δημοτικὰ τραγούδια καὶ τὸν μεγάλο ποιητὴ ποὺ θὰ μπορέσει νὰ τ᾽ ἀνασυνθέσει, χαρίζοντας στὴ φυλή μας τὴν ἐποποιία της». Ἡ ἀγάπη γιὰ τὴ γεωγραφία ἔχει φόντο τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους ποὺ ἀπελευθέρωσαν τὴ Μακεδονία ἀπὸ τὸν ὀθωμανικὸ ζυγὸ καὶ ὑπερδιπλασίασαν τὴν ἔκταση τοῦ Βασιλείου τῆς Ἑλλαδος. Ὁ ΝΓΠ ἔχει μόλις γιορτάσει τὰ τέταρτά του γενέθλια ὅταν ἀπελευθερώνεται ἡ Θεσσαλονίκη κι ἔχει κλείσει τὰ δέκα ὅταν τελειώνει ὁ Α ́ Παγκόσμιος Πόλεμος, ὁ ὁποῖος ἔφερε στὴ Θεσσαλονίκη πανσπερμία στρατιωτῶν ἀπὸ εὐρωπαϊκὲς χῶρες, ὅπως ἡ Βρετανία, ἡ Γαλλία, ἡ Σερβία, καὶ ἀπὸ εὐρωπαϊκὲς ἀποικίες, ἀπὸ τὸ Μαρόκο καὶ τὴ Σενεγάλη μέχρι τὴν Ἰνδία καὶ τὸ Ἀννάμ. Σὲ ἡλικία δεκατεσσάρων ἐτῶν, ὁ ΝΓΠ γράφει μιὰ Παγκόσμια Γεωγραφία, ἡ ὁποία ἐγκρίνεται ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας ὡς σχολικὸ ἐγχειρίδιο ἀλλὰ ἡ ἔγκριση ἀνακαλεῖται ὅταν γίνεται γνωστὴ ἡ ἡλικία τοῦ συγγραφέα. Τὰ κείμενα τοῦ παρόντος τόμου σηματοδοτοῦν τὴ διαρκὴ ψηλάφηση ἀπὸ πλευρᾶς τοῦ συγγραφέα τοῦ μυθικοῦ βάθους τοῦ τόπου του.