Στο κλασικό αυτό έργο, το έγκλημα θα σταθεί αφορμή να ξεθάψει ο Ντοστογιέφσκι ό,τι καλό και κακό, ό,τι ενάρετο και ανέντιμο, ό,τι μεγαλόθυμο και μικρόχαρο κρύβει το απέραντο βασίλειο του ψυχικού μας κόσμου, το οποίο φωτίζει άπλετα και επιτρέπει έτσι στον αναγνώστη να το περιηγηθεί από τη μια άκρη ως την άλλη, χωρίς να του είναι χρεία η παρουσία κάποιου οδηγού.Και στον "Ηλίθιο", όπως σε όλα τα έργα του μεγάλου συγγραφέα, η εσωτερική αρμονία είναι διάχυτη και σέρνει αβίαστα τον αναγνώστη στο χορό των ηθικών αξιών, ανώτερων ή κατώτερων, υποχρεώνοντας τον σε όλη τη διάρκεια του έργου να βλέπει τον αντίποδα του ψεύτικου κοινωνικού του εγώ και να βρίσκεται συνεχώς μέσα στο κύκλωμα της αυτοκριτικής και του αυτοέλεγχου.