"... Οι κανόνες αυτοί (του παιχνιδιού με τις χάντρες), δηλαδή η σημειολογική του γλώσσα και γραμματική, συνιστούν ένα είδος υψηλά ανεπτυγμένου αποκρυφικού γλωσσικού οργάνου που το συγκροτούν πλήθος επιστήμες και τέχνες, ειδικότερα όμως τα μαθήματα και τη μουσική (...), κι έχει την ικανότητα να εκφράζει και ν' αποκαθιστά σχέσεις ανάμεσα στο περιεχόμενο και τα πορίσματα όλων σχεδόν των γνωστικών συστημάτων. Έτσι, το "Παιχνίδι με τις χάντρες" είναι ένας τρόπος να παίζει ελεύθερα κανείς με το σύνολο των περιεχομένων και αξιών του πολιτισμού μας". Μ' αυτό τον τρόπο ο Έρμαν Έσσε διατυπώνει σε πολύ γενικές γραμμές και εντελώς θεωρητικά την ουσία και το περιεχόμενο αυτού που αποκαλεί "Το παιχνίδι με τις χάντρες". Η μορφή, όμως, του παιχνιδιού επιδέχεται τέτοιες και τόσες διαφοροποιήσεις, όσα είναι και τα εμπλουτίσματα, οι προσθαφαιρέσεις, και προπαντός οι αφαιρέσεις, οι σμικρύνσεις, οι μεγεθύνσεις και οι μεταρσιώσεις σε επίπεδο διαλογισμού που χαρακτηρίζουν ολόκληρο το μυθιστόρημα, μόνο και μόνο για ν' αναδείξουν τον κάτοχο της γνώσης του παιχνιδιού σε Μάστορα, σε Δάσκαλο, σε Μάγιστρο, σε Μύστη. [...]